Quân cờ hi vọng

Chú là kì thủ cờ vua số 1 Việt Nam, nên chắc được nhiều người chơi cờ vua cả chuyên và không chuyên yêu quý.

Chú Lê Quang Liêm thân mến!

Cháu đã biết tới chú từ khi cháu chưa thực sự bắt đầu thi đấu cờ vua một cách “tử tế” - tức là thi đấu có tính toán và “ủ mưu”. Chú là kì thủ cờ vua số 1 Việt Nam, nên chắc được nhiều người chơi cờ vua cả chuyên và không chuyên yêu quý.

Chú là niềm tự hào của Việt Nam mỗi khi tham gia các giải cờ vua lớn và thường xuyên giành được thứ hạng cao. Chú có cơ hội được đối đầu với nhiều kì thủ hàng đầu thế giới như vua cờ Magnus Carlsen, vua cờ chớp Hikaru Nakamura, hay kì thủ trẻ người Pháp đang nổi lên Alireza Firouzja...

Cháu rất ngưỡng mộ bảng thành tích của chú. Chú đã đạt chức vô địch Cờ chớp Thế giới vào năm 2013, khi ấy cháu mới là một em bé 3 tuổi còn hay quấy nhiễu bố mẹ.

Hay gần đây hơn, chú đã có được lần đầu tiên thắng vua cờ Magnus Carlsen, sau rất nhiều trận đấu chỉ có thể cầm hòa. Hay trong khu vực châu Á, chú cũng đã đạt được chức vô địch tại giải Vô địch Cờ vua châu Á vào các năm 2013 và 2019.

Liệu chú có biết, cháu biết chơi cờ vua từ năm lớp 1, nhưng phải tới khi học năm lớp 6 cháu mới thực sự chơi cờ vua một cách bài bản, ra dáng chứ không còn chơi theo bản năng nữa.

Ban đầu, cháu định chọn cờ tướng là môn thể thao sử dụng trí não chủ yếu, nhưng trong đại dịch Covid-19, vào năm học lớp 6, đã thực sự thay đổi quyết định của cháu.

Các bạn của cháu khi ấy có lẽ ngồi ở nhà, đối diện với bốn bức tường buồn tẻ nên đã nghĩ ra cách để vừa có thể gặp nhau qua màn hình nhỏ, vừa có thể chơi thể thao vui khỏe: Tổ chức giải đấu cờ vua qua mạng.

Cháu ban đầu tham gia cũng chỉ để cho vui, và thi đấu dưới tư cách là khách lạ, chứ không có tài khoản chính thức. Nhưng sau khi thắng một số bạn cùng lớp, cháu bắt đầu để tâm hơn tới cờ vua. 

Thời gian đầu, cháu gặp rất nhiều khó khăn chú ạ. Cháu chỉ biết các quân cờ di chuyển như thế nào, chứ hoàn toàn “mù tịt” về những cái bẫy hiểm hóc trong khai cuộc.

Cháu hay bị mắc vào bẫy Englund Gambit (khai cuộc theo cách khiêu khích), bẫy Blackburne (khai cuộc đánh trúng vào sự mất cảnh giác của đối thủ), hay bẫy Siberia (khai cuộc khiến đối phương không còn cách nào khác ngoài việc bị mất hậu nếu không muốn bị chiếu hết).

Kết quả là, chắc chú cũng biết, nếu cháu không bị chiếu hết thì cũng sẽ mất những quân cờ quan trọng như xe hoặc hậu, hay đánh mất thế cờ như vua không thể nhập thành, hậu bị mắc kẹt, không phát triển được.

Nhưng, “đi một ngày đàng, học một sàng khôn”, bị bẫy mãi như thế dần dần cháu nhận ra cách đối phó rồi trở nên dễ dàng hơn trong việc triển khai quân cờ và đưa vua vào vị trí an toàn, chứ không bị đối thủ chiếu liên tục, khiến vua phải chạy “cờ lông công” như trước nữa.

Siêu đại kiện tướng cờ vua quốc tế Lê Quang Liêm.

Cháu cũng tính toán kĩ lưỡng hơn, chứ không ham ăn quân của đối thủ, suy nghĩ nông cạn mà bị mắc bẫy như lúc tò te mới chơi. Từ đó, cháu có thể đưa trận đấu vào chung cuộc và tàn cuộc, hoặc dùng chính những cái bẫy mình từng mắc phải đi bẫy lại người khác.

Ngoài ra, nếu đối thủ có nước đi “độc lạ”, cháu ngay lập tức học tập và ghi vào cuốn sổ tay của mình. Vì thế mà thỉnh thoảng cháu cũng có thể đưa ra một số “chiêu hiểm”, được phần mềm chơi cờ vua mạnh nhất thế giới Stockfish 15 đánh giá là “thiên tài”.

Một số trận đấu tuy bị thất thế về quân cờ, nhưng cháu vẫn thủ hòa, thậm chí thắng ngược thành công. Những trận thắng của cháu càng ngày càng nhiều hơn, elo của cháu cũng tăng cao hơn.

Tuy đã có sự tiến bộ nhất định, nhưng hiện tại, cháu vẫn có những khuyết điểm rất lớn, đặc biệt là tính cách đánh theo kiểu “vui vui” - có lẽ dư âm của những ngày đầu tiên chơi cờ vua theo bản năng, không tính toán vẫn chưa hết trong cháu. Thỉnh thoảng, cháu thử đi những nước tưởng sẽ dẫn đến nước đi “thiên tài”.

Nhưng không! Những nước đi ấy bị máy tính đánh giá là nước đi “Sai lầm nghiêm trọng” (Blunder), và, chắc chú cũng đoán được, cháu sẽ bị mất một vài quân cờ quan trọng. Hiếm hoi lắm cháu mới thủ hòa được những trận đấu ấy vì hầu như cháu phải đầu hàng trước khi đối thủ tung ra đòn chiếu hết.

Nhiều khi đấu với đối thủ hơn mình 300 - 400 elo, cháu lại lỡ tay tung ra một vài nước “đi vào lòng đất” - thế là bao nhiêu công sức giữ vững thế trận thành công cốc.

Cháu tự thấy mình còn nhiều khuyết điểm và cần luyện tập, tham gia cọ xát tại nhiều giải đấu. Cháu sẽ quyết tâm đào sâu, học hỏi nhiều hơn để một ngày không xa có thể được đứng lên bục nhận huy chương giải đấu trong nước và được chú cổ vũ, tán thưởng từ xa.

Chú ơi, dịp tới chú có thi đấu không, như: Giải cờ vua HD Bank, các giải đấu cờ vua thuộc hệ thống của Champion Chess Tour hay giải Vô địch Cờ vua châu Á? Nếu chú thi đấu, cháu sẽ theo dõi, cổ vũ và học lỏm chú vài chiêu cờ!

Tạm biệt chú!