1. Chưa thực sự nghiêm túc
Đa số người mới tập chơi đều thường không quan tâm mấy đến kết quả của ván đấu. Họ chỉ chơi cho vui mà không có động lực thi đấu để giành phần thắng. Những người này quên rằng một khi ván đấu đã kết thúc thì không thể nào quay ngược lại để nghiền ngẫm. Với tâm lý chơi cờ như vậy bạn rất khó tiến bộ.
Cách khắc phục nhanh:
Cách duy nhất để giỏi một việc gì đó là làm việc đó thật nghiêm túc, quan tâm đến kết quả sau cùng và dành thời gian để luyện tập.
2. Bỏ cuộc quá sớm
Nhiều người chỉ thử chơi cờ một hay hai ván đã bỏ. Quyết định này được đưa ra chỉ dựa trên kết quả của hai ván đấu này (dù họ có hài lòng về nó hay không). Nếu họ thắng thì sẽ chơi tiếp thêm vài ván nữa. Nếu thua thì họ sẽ dễ dàng từ bỏ.
Cách khắc phục nhanh:
Đừng từ bỏ chỉ vì một kết quả không như ý. Hãy chơi nhiều ván hơn với những đối thủ ở các trình độ khác nhau, theo dõi các giải cờ vua chuyên nghiệp, đọc thêm sách báo viết về cờ vua, sau đó hãy quyết định xem môn này có thích hợp với bạn không.
3. Không cải thiện kĩ năng chơi cờ để giỏi hơn
Nhiều người chơi cờ cho vui nên không luyện tập để nâng cao kĩ năng chơi cờ của mình. Họ chơi vô số ván cờ nhưng đều sử dụng cùng cách khai cuộc, cùng cách chiếu bí đối thủ của mình. Nếu họ chỉ suy nghĩ theo một hướng cố định cho ván cờ của mình (và ở mức độ bắt đầu thì 100% là điều này đúng) thì họ sẽ thua một số lượng ván đấu nhất định theo cùng một kiểu. Kết quả sau cùng là họ chán nản và dần từ bỏ.
Cách khắc phục nhanh:
Phân tích các ván đấu của bạn. Thử dựng lại ván cờ mình đã chơi để xem xét lại những sai sót. Từ đó thử sửa sai. Bạn sẽ thích chơi cờ hơn khi bạn chơi giỏi hơn đấy!
4. Không tính toán các biến
Có rất nhiều người chơi cờ nghiệp dư không tính toán nhiều hơn bước cờ trước mắt. Họ thường dùng cảm tính để xem liệu bước đi đó hay hoặc dở. Mặc dù đối với nhiều kỳ thủ thì cảm tính cũng khá hữu dụng, nhưng tính toán các biến đi sẽ giúp bạn thắng nhiều ván hơn là dựa vào cảm tính và may mắn.
Cách khắc phục nhanh:
Đừng đi những nước cờ mà mình không tính được những diễn biến kéo theo. Mới đầu bạn sẽ chỉ nhìn thấy được trước 1 hay 2 nước đi, dần dần sau khi luyện tập bạn sẽ tính toán được 3, 4 bước trở lên. Những đại kiện tướng có thể tính trước đến 20 nước cờ ở vài vị trí.
5. Không ngại “hi sinh” tốt
Quy luật đơn giản nhất của cờ vua chính là nếu bạn không muốn thua cuộc quá sớm thì đừng “hi sinh” các quân cờ vô ích. Những người mới tập chơi cờ thường mắc lỗi này nhiều nhất. Có khi họ quá chú tâm vào những thứ nhỏ nhặt như nhập thành hay phát triển quân mà quên mất phải bảo vệ các quân cờ của mình thật an toàn. Mất quân = thua cuộc.
Cách khắc phục nhanh:
Trước khi ra một nước cờ phải xem liệu có quân cờ nào đang bị đe dọa không.
6. Nghĩ rằng cải thiện kĩ năng chơi cờ là không thể
Nhiều người chơi cờ cứ nghĩ rằng họ không thể nào chơi tốt hơn được nữa. Họ cho rằng trình độ chơi cờ bị giới hạn bởi các yếu tố cố hữu như chỉ số IQ và không thể nào được cải thiện. Không bàn về việc IQ có thể được cải thiện hay không nhưng chắc chắn kĩ năng chơi cờ có thể được cải thiện. Dù một người chơi cờ tốt hay dở đến mức nào đi nữa họ vẫn có thể cải thiện kĩ năng của mình nếu có một kế hoạch luyện tập đúng cách.
Cách khắc phục nhanh:
Tuân theo một chương trình luyện tập bài bản kết hợp: khai cuộc, chiến lược, kĩ thuật tấn công và tàn cuộc.
7. Sáng tạo lại các nước khai cuộc
Mặc dù bạn có thể gây sốc cho đối thủ nhưng sáng tạo lại một màn khai cuộc không phải là ý hay để làm điều này. Chế biến lại các nước đi là điều nên tránh khi chơi cờ. Tự các phương phát chơi cờ tiêu chuẩn đã được sáng tạo để mang đến cho bạn những đường đi nước bước rất hay rồi.
Cách khắc phục nhanh:
Học một phương pháp khai cuộc cho quân trắng, một cho quân đen trước rồi bắt đầu phát triển các nước đi dựa trên những lý thuyết khai cuộc cơ bản.
8. Không có kế hoạch
Có kế hoạch chơi cờ là điều cực kỳ quan trọng. Một người chơi cờ với một kế hoạch tệ cũng như một người chơi cờ không có kế hoạch nào cả.
Cách khắc phục nhanh:
Khi đánh cờ phải luôn vạch kế hoạch. Không cần kế hoạch đó phải tỉ mỉ chính xác nhưng ít ra bạn phải biết mình nên làm gì tiếp theo. Lên kế hoạch cho những tiểu tiết như nhập thành, phát triển xe cột mở a và b là thiết yếu nếu bạn muốn chơi cờ giỏi.
9. Không nhìn thấy toàn cuộc
Nhiều người mới chơi cờ thường không nhìn được toàn bàn cờ (theo nghĩa bóng). Dù họ nhìn thấy bàn cờ trước mặt nhưng không nhìn được những mối đe dọa từ các quân cờ ở xa của đối thủ. Chính việc này dễ khiến họ mất hậu hoặc bị chiếu bí dễ dàng. Kể cả các đại kiện tướng thỉnh thoảng cũng mắc phải các lỗi này.
Cách khắc phục nhanh:
Quan sát tất cả các quân cờ trên bàn một cách đồng đều. Các quân cờ ở xa vua của bạn không có nghĩa là chúng ít đe dọa hơn đâu.
10. Không tìm cách chiếu bí
Tiếp theo phần trên, nhiều người mới tập chơi cờ thường bảo vệ hậu quá kĩ, hơn cả vua nên dễ dẫn tới bỏ lỡ cách thế chiếu bí.
Cách khắc phục:
Bạn phải tạo được một mối đe dọa để bảo vệ vua. Khi đã làm được việc đó, phải luôn chú ý đến các nguy cơ vua bị tấn công. Bạn sẽ cứu được nhiều bàn thua trông thấy nếu tránh khỏi bị chiếu bí chỉ trong một nước.
Hoàng Nguyên
